Formy wypowiedzi

Różne formy wypowiedzi 

Przykłady wypracowań

Jak edytować tekst?

Jak opisać przeżycia - ćwiczenia

Poradnik pisania - o budowaniu zdań

Różne formy wypowiedzi - jak redagować?

Jak napisać?

Jak napisać?

Jak napisać dziennik?

Jak zapisać dialog?

www.scholaris.pl

Zasady pisania dialogów
Jak pisać dialogi
Interpunkcja w dialogu 

Jeżeli piszesz dialog i nie wiesz jakiego słownictwa użyć, to oto parę wskazówek:

mówić to inaczej: rzec, odrzec, powiedzieć, odpowiedzieć, prosić, pytać, radzić, poradzić, doradzić, postanowić, poprosić, zwrócić się, wyznać, odezwać się, powiadomić, krzyknąć, zdecydować,

- mówić jak? - głośno, dobitnie, łagodnie, szczerze, stanowczo, wprost, z entuzjazmem, z niepokojem.

W przypadku nierozumienia jakiegoś wyrazu zajrzyj na tę stronę. .

Jak napisać e-mail?

15 zasad dobrych manier w pisaniu e-maila
Higieniczna poczta elektroniczna

Jak opisać postać?

• Przedstaw osobę, którą chcesz opisywać - w tym celu zanotuj, jak się nazywa, ile ma lat, czym się zajmuje, gdzie mieszka.
• Napisz, jak wygląda ta osoba - jaki ma wzrost, jaką sylwetkę, czym charakteryzuje  się jej twarz, włosy, oczy, ubranie.
• Opowiedz o zachowaniu tej osoby - w jaki sposób mówi, jak się porusza i gestykuluje, jakie robi miny.
• W zakończeniu wyraź swoją opinię na temat opisywanej osoby.

Jak opisać przedmiot?

- Przedstaw przedmiot, który zamierzasz opisać, nazwij go - w tym celu zapisz gdzie go znalazłeś?    czym jest? w jakich okolicznościach został znaleziony?

- Opisz jak wygląda (barwa, kształt, wielkość, materiał, z którego został wykonany,  charakterystyczne cechy odróżniające ten przedmiot od innych).

- Oceń przedmiot, powiedz, czy ci się podoba, co jest w nim najlepsze.

Informacje brałam z podr. "Teraz polski" Nowa Era str. 167

Opis miejsca, krajobrazu

 Jak opisać zwierzę? 

• Krótko przedstawić zwierzę, które chcesz opisać. Określ jego gatunek lub rasę. Napisz, czy jest to zwierzę dzikie, czy domowe, w jakim jest wieku, jakiej płci, jak ma na imię.
• Określ wielkość zwierzęcia i jego kolor. Napisz, czym jest pokryta jego skóra (na przykład: sierścią, piórami, łuskami).
• Zaprezentuj szczegółowo wygląd zwierzęcia, zwracając uwagę na kształt, kolor i wielkość części ciała, na przykład: pyska, głowy, tułowia, łap, ogona, skrzydeł, oczu, uszu, nosa.
• By nie powtarzać często wyrażeń takich jak mój pies  czy mój kot, używaj imienia zwierzęcia albo napisz on lub ona.
• Opisz, czym żywi się opisywane przez Ciebie zwierzę i co szczególnie mu smakuje.
• Wymień cechy jego charakteru, umiejętności, upodobania.
• W zakończeniu przedstaw Twój stosunek do zwierzęcia.  

Zaproszenie

Jak napisać zaproszenie:

- w prawym górnym rogu zapisujemy miejscowość ( w której aktualnie się znajdujemy) i dzisiejszą datę

- zwrot do adresata zapisujemy wielką literą

- należy podać informacje:

a) kogo zapraszamy

b) kiedy odbędzie się wydarzenie i o której godzinie

c) gdzie się odbędzie wydarzenie

-  poprawnie zapisujemy skróty ( np. Szanowni Państwo- Sz.P. , Wielmożni Państwo- W.P)

- na końcu się podpisujemy

Interpunkcja w zaproszeniu:

- po słowie zaproszenie nie stawiamy przecinka

- nie oddzielamy przecinkiem daty, godziny i miejsca spotkania, imprezy, uroczystości itp.

- w zdaniu pojedynczym nie stawiamy przecinka przed spójnikami: aż, jak oraz niż chyba, że się powtarzają

 Sprawozdanie

Sprawozdanie jest to szczegółowe i zgodne z następstwem czasowym przedstawienie przebiegu wydarzeń.

Jak napisać sprawozdanie:

- dokładnie określić, jakich wydarzeń ono dotyczy

- poinformować, gdzie i kiedy one się rozegrały

- przedstawić wydarzenia chronologicznie (w rzeczywistej kolejności)

- przedstawić uczestników

- opisać wydarzenia szczegółowo, ale wybrać tylko najistotniejsze

- nadać sprawozdaniu tytuł

Sprawozdanie to forma wypowiedzi (ustnej lub pisemnej) polegająca na relacjonowaniu zdarzeń życiowych z pozycji świadka lub uczestnika albo przedstawianiu relacji z odbioru wytworów kultury, zwłaszcza sztuki.

Jak napisać sprawozdanie? 

wskazówki, przykłady


Streszczenie

Streszczenie jest krótkim, zwięzłym przedstawieniem treści jakiegoś tekstu. Musi być ono znacznie krótsze niż streszczany tekst oraz musi zawierać tylko najważniejsze informacje

Jak napisać streszczenie:

- sporządzić plan tekstu

- wydarzenia przedstawić chronologicznie

- wymienić bohaterów ale nie charakteryzować ich ani nie oceniać

- nie przytaczać dialogów

- układać zdania tak aby zawierały jak najwięcej istotnych informacji

- nie pisać wyrazów nacechowanych emocjonalnie, wyrazów potocznych i środków poetyckich


                                                             Sprawozdanie


Przydatne słowa

uczestnicy: wzięli udział, wybrali się, uczestniczyli, pojawili się, poszli,
udali się, zwiedzali, podziwiali, przyglądali się

organizatorzy: zorganizowane przez, prowadzone przez, urządzone przez,
z inicjatywy

wydarzenia: związane z (czym?), towarzyszące (czemu?), poświęcone (czemu?)

kolejność zdarzeń: następnie z kolei, potem, później, po czym, najpierw,
w następnej kolejności, na początku

ocena: najciekawsze, najbardziej interesujące, najbardziej pasjonujące,
najbardziej zaskakujące, wzbudziło największe zainteresowanie,
zafascynowało, moją uwagę zwróciło, podobało mi się

Jak napisać sprawozdanie?

• Określ, czego dotyczy Twoje sprawozdanie.
• Podaj czas i miejsce wydarzenia oraz jego przyczyny.
• Wymień uczestników sytuacji, którą relacjonujesz.
• Opowiedz dokładnie o przebiegu zdarzeń w takiej kolejności, w jakiej występowały.
• Przedstaw tylko te informacje, które są najistotniejsze - łatwiej będzie Ci to ustalić,
• jeśli skorzystasz z metody sześciu pytań: kto?, co?, gdzie?, kiedy?, jak?, dlaczego?.
• W sprawozdaniu powinno się odpowiedzieć na każde z nich.
• Pamiętaj, by Twoje sprawozdanie było zwięzłe, rzeczowe i konkretne. stosuj proste,
• niezbyt długie zdania.
• Wyraź swoja opinię na temat wydarzenia. Opisz własne wrażenia.
• Nie zapomnij, że głównym celem sprawozdania jest informowanie o faktach, a nie komentowanie wydarzeń.
• Nadaj tytuł swojemu sprawozdaniu.

Opracowano na podstawie podr. ,,Teraz polski" Nowa Era

  Krótkie formy wypowiedzi

Zaproszenie – to karta z wydrukowanym lub napisanym ręcznie tekstem zawierająca prośbę o przybycie na jakąś uroczystość lub do wzięcia w niej udziału.

Poprawne zaproszenie składa się z:
ze wstępnej formułki- przykłady: serdecznie zapraszam, mam zaszczyt zaprosić, z ogromną radością zapraszam, 
rodzaj uroczystości - czyli z jakiej okazji zostało napisane zaproszenie: mecz, urodziny, imieniny, spektakl teatralny, wystawa, premiera filmu i.t.p. 
miejsce - określone bardzo dokładanie - informacja gdzie, kogo zapraszasz  

termin - konieczna cała data (dzień, miesiąc, rok) oraz godzina,
podpis -np. cała klasa VI c lub Kasia. Zaproszenie nie może być anonimowe


Zawiadomienie – Jest pisemną formą wypowiedzi rzadziej ustną, jest przekazem ciekawej, ważnej informacji. Po przez zawiadomienie można kogoś lub coś upomnieć, przypomnieć, nakłaniać.

O czym trzeba pamiętać pisząc zawiadomienie?

• Pisać konkretnie i na temat
• Pamiętać, aby były uwzględnione kluczowe pytania, np. kto zawiadamia kogo i o czym, co się wydarzyło,
• Różne formy kontaktu np. numer telefonu,
•  Musi zawierać konkretne informacje, czyli: 
• kto zawiadamia kogo?
• o czym zawiadamia?
• gdzie się coś wydarzy?
• o której?
• z jakiej przyczyny?
• kiedy?

Zawiadomienie powinno być krótkie i na temat. Nie należy się rozpisywać, ważne aby trzymać się treści i myśli zawiadomienia.

Ogłoszenie- to krótka forma wypowiedzi, wiadomość o czymś lub reklama czegoś umieszczona w prasie, radiu telewizji lub w miejscu publicznym. Celem tej formy wypowiedzi jest powiadomienie grupy ludzi o czymś, co się wydarzyło np. zawody sportowe, Dzień Nauczyciela, bal szkolny itp.

Poprawne ogłoszenie składa się z:

• informacji o zdarzeniu np. zawodach 
• rodzaj zawodów 
• miejsce np. na basenie 
• termin zawodów 
• zachęcenie do uczestnictwa w zawodach.

Pamiętać o poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej



Prośba- forma wypowiedzi w, której chcemy wyrazić prośbę o jakąś rzecz np. książkę, zeszyt, pomoc itp.

 Poprawna prośba składa się z:

•  Krótkiej i zwięzłej wypowiedzi, o co prosimy z uzasadnieniem

•  Zwrotu grzecznościowego, np. Zwracam się z prośbą o .......... 

•  Podpisu (prośba nie może być anonimowa)

•  Poprawności ortograficznej i językowej                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Instrukcja- to przepis postępowania w jakiejś dziedzinie ( np. przeciwpożarowa) lub korzystania z jakiegoś urządzenia ( np. instrukcja używania telewizora) . Jej długość jest zróżnicowana, zależy od tego, na ile skomplikowaną maszynę lub czynność opisuje. Najczęściej instrukcję zapisujemy w punktach, często dołącza się do niej rysunki, schematy, zdjęcia. Czasami instrukcja może być zapisywana wyłącznie obrazkami.

O tym trzeba pamiętać, gdy pisze się instrukcję: 

• redaguj tekst w sposób jasny, precyzyjny zrozumiały dla odbiorcy
• posługuj się krótkimi wypowiedzeniami
• stosuj formy bezokolicznika lub formy trybu rozkazującego
• dodaj rysunki ilustrujące kolejne czynności
• dołącz ostrzeżenie przed niewłaściwym użytkowaniem i przestrogę przed ewentualnymi zagrożeniami