O języku

e-podręcznik

słownik synonimów online

zagadkowa gramatyka

Przypadki



Skąd się biorą głoski? animacja z portalu Scholaris
Fonetyka
Krzyżówka
Test z fonetyki online z podpowiedziami (GWO)

http://pisupisu.pl/3/slowne-zabawy
Krzyżówka
Części mowy - graj, baw się i powtarzaj

Osobliwe formy rzeczowników

6 pm i_2014_p from Nickki

Instrukcja obsługi języka polskiego blog uczniów szkoły podstawowej

Gra językowa na różnych poziomach

Związki frazeologiczne ze zwierzętami - test

McDonald'sa czy McDonalda?

Właściwą formą jest McDonalda. Poprawnie powiemy: 

Jadę do McDonalda (nie McDonald'sa). 

Dzisiaj byłam w McDonaldzie (nie w McDonaldsie).

Luty czy lutego?

Błędne jest wyrażenie: Jest 3 luty 2014 r. Powinno być lutego.

Mówiąc o dniu, na myśli mamy, że jest trzeci dzień lutego 2014 roku.
Ta zasada dotyczy wszystkich nazw miesięcy.


Dużo osób myśli: Nieważne są kropki, przecinki, wykrzykniki czy znaki zapytania.
Prawda jest zupełnie inna bez kropki, wykrzyknika lub znaku zapytania nie ma zdania bez przecinka bądź średnika jego sens jest zupełnie inny.

Interpunkcja from Ad Hoc

Wszystko o rzeczowniku

1.Odmiana rzeczownika

Rzeczownik odmienia się przez przypadki i liczby.   

UWAGA!!!  Rzeczownik ma rodzaje, ale się przez nie nie odmienia! 

                            

Odmiana przez przypadki.     Odmieniany rzeczownik : lalka

mianownik kto?co?(jest) lalka

dopełniacz kogo?czego?(nie ma) lalki

celownik komu?czemu?(się przyglądam) lalce

biernik kogo?co?(widzę)

narzędnik (z) kim?czym?(idę) z lalką

miejscownik (o,na,w...)kim?czym?(myślę) o lalce

wołacz - brak pytań - lalko

2.Rzeczownik w związku z przymiotnikiem

Gdy rzeczownik jest w związku z rzeczownikiem, to przymiotnik najczęściej jest pierwszy.

 UWAGA!!!  Przymiotnik zawsze określa rzeczownik.

Przykłady :

duży dom

małe okno

niewielki chłopiec

szubki zając

wolny żółw

3.Określanie form związków rzeczownika z przymiotnikiem w zdaniu.

Gdy chcemy określić formę związku rzeczownika z przymiotnikiem, to najpierw określamy rzeczownik, a później przymiotnik.

 UWAGA!!!

Gdy rzeczownik jest w liczbie pojedynczej, to przymiotnik określamy tak samo jak rzeczownik.                                                                        

Jeśli rzeczownik jest w liczbie mnogiej, to przypadek w przymiotniku jest taki sam, ale rodzaj jest inny, ponieważ rzeczownik ma 3 rodzaje, ale się przez nie nie odmienia, a przymiotnik odmienia się przez 5 rodzajów.

Przykłady :

M.lp.rodz.m.   M.lp.rodz.m.

zimny               lód

M.lm.rodz.niem. M.lm.rodz.ż                                          

ciepłe              rękawiczki 

4.Zebranie informacji

1.Rzeczownik odmienia się przez przypadki i liczby, ma rodzaje, ale się przez nie nie odmienia.

2.Rzeczownik występuje w związku z przymiotnikiem, przymiotnik jest jego określeniem.

3.Gdy określamy formę związku przymiotnika z rzeczownikiem, to najpierw określamy formę rzeczownika.

4.Kiedy określamy formę związku przymiotnika z rzeczownikiem, to gdy jest określona liczba pojedyncza to i przypadek i rodzaj i liczba są takie same i w przymiotniku i w rzeczowniku, ale gdy jest liczba mnoga, to przypadek jest taki sam, ale rodzaj jest inny.

Wszystko o przymiotniku (tzn. na razie to, co poznaliśmy)

1.Odmiana przymiotnika

Przymiotnik tak jak rzeczownik odmienia się przez przypadki przez liczby ale i przez rodzaje.

Przymiotnik także się stopniuje.

odmieniany przymiotnik : kolorowy

mianownik kto?co?(jest) kolorowy

dopełniacz kogo?czego?(nie ma) kolorowego

celownik komu?czemu?(się przyglądam) kolorowemu

biernik kogo?co?(widzę) kolorowy

narzędnik (z)kim?czym?(idę) z kolorowym

miejscownik (o,w,na)kim?czym?(myślę) o kolorowym

wołacz - brak pytań - kolorowy

  WSKAZÓWKA

 Jeśli odmieniasz przymiotnik przez przypadki, to dodaj sobie w myślach jakiś rzeczownik np. czerwony miś, będzie ci łatwiej.   

Rodzaj rzeczownika i przymiotnika

Rzeczownik nie odmienia się przez rodzaje. Każdy rzeczownik ma jeden, określony rodzaj - męski, żeński lub nijaki.

Rodzaj rzeczownika można rozpoznać, gdy ten rzeczownik jest w mianowniku liczby pojedynczej, np.:
(ten) król
(ten) płaszcz       (on) <---- rodzaj męski
(ten) zamek
(ten) pojedynek
(ten) smok

(ta) królowa
(ta) suknia
(ta) korona          (ona) <---- rodzaj żeński
(ta) róża
(ta) zabawa

(to) dziecko
(to) spojrzenie
(to) zadanie         (ono) <---- rodzaj nijaki
(to) krzesło
(to) wrzeciono

Aby określić rodzaj rzeczownika, który występuje w liczbie mnogiej, trzeba najpierw utworzyć mianownik liczby pojedynczej, np.:

liczba mnoga                          mianownik liczby pojedynczej
(ci) królowie                           (ten) król           <---- rodzaj męski
(te) królowe                            (ta) królowa      <---- rodzaj żeński
(te) dzieci                                (to) dziecko      <---- rodzaj nijaki
(te) róże                                   (ta) róża           <---- rodzaj żeński
(te) zamki                                (ten) zamek      <---- rodzaj męski

Przymiotnik odmienia się przez rodzaje. Ma trzy rodzaje w liczbie pojedynczej - męski, żeński           i nijaki, oraz dwa rodzaje w liczbie mnogiej - męskoosobowy i niemęskoosobowy.

liczba pojedyncza                                                   liczba mnoga                      
 rodzaj męski  rodzaj żeński  rodzaj nijaki       rodzaj                 rodzaj
         |                       |                       |                męskoosobowy  niemęskoosobowy
         |                       |                       |                            |                            |
        V                     V                       V                          V                          V
    dobry               dobra               dobre                    dobrzy                 dobre
    król                  królowa           dziecko                królowie           smoki królowe dzieci
    smok                zabawa            spojrzenie                                      zabawy spojrzenia

Odmiana rzeczownika przez przypadki

Rzeczownik jest odmienną częścią mowy - odmienia się przez liczby, np.: jeden dom.
Forma rzeczownika zależy od tego, z jakim innym wyrazem ten rzeczownik łączy się w zdaniu.
Rzeczownik odmienia się też przez przypadki. To znaczy, że w zależności od tego, z jakim innym wyrazem łączy się w zdaniu, przybiera odpowiednie końcówki.

Przodkowie mojego ojca walczyli o niepodległość naszej ojczyzny.
      ^                            ^                               ^                            ^
       |                             |                                |                             |
      M                          D                              B                            D
     l. mn.                    l.poj                         l.poj.                       l.poj


Ta część rzeczownika, która pozostaje niezmienna, to jego temat np.: serce, sercu, sercami, sercach.
Wa część rzeczownika, która się zmienia podczas odmiany, czyli ta, która pozwala odróżnić od siebie jego różne formy, nazywa się końcówką, np.: serce, sercu, sercami, sercach.


Zaimek to samodzielna część mowy, bo sam może być częścią zdania. Funkcja tej części mowy polega na zastępowaniu innych wyrazów w zdaniu, chociażby wtedy, gdy chcemy unikną powtórzeń wyrazowych.
Ze względu na część mowy, jaką zastępują, zaimki dzielimy na:
rzeczowne - zastępują rzeczownik, np.: ja,ty,on,ona,ono,my,wy,oni,one,to,kto,co,ktoś,coś,nikt,nic.
przymiotne - zastępują przymiotnik, np.: ten,tamten,taki,owaki,jaki,który,czyj,jakiś,któryś,,czyjś,mój,twój,jego,jej,nasz,wasz,ich.
przysłowne - zastępują przysłówek, np.: tu,tutaj,tam,tak,wtedy,kiedyś,gdzieś,gdzie,jak,kiedy.
liczebne - zastępują liczebnik, np.: ile,tyle,ileś,kilka.
Oto przykład:
Janek zdobył pierwsze miejsce w konkursie. Rodzice bardzo się cieszyli z jego osiągnięc.(jego-Janka) Wychowawczyni dała mu szóstkę na półrocze.(mu-Jankowi)

Części zdania
Części zdania dzielą się na główne i poboczne. Główne to orzeczenie i podmiot. Zdanie składające się tylko z orzeczenia i podmiotu nazywamy zdaniem nierozwiniętym. Poboczne to określenia, których jest trzy. Zdanie, które ma orzeczenie, podmiot i określenia to zdanie rozwinięte. Grupa orzeczenia składa się z orzeczenia i jego określeń. Grupa podmiotu składa się z podmiotu i jego określeń.

Rodzaje wypowiedzeń

Części zdania pojedynczego

Składnia

Test - sprawdź się

• Zdanie złożone Zdanie zawierające dwa orzeczenia. 
  W wypowiedzeniach złożonych zdania mogą być złożone współrzędnie lub podrzędnie. 
  • W zdaniach złożonych podrzędnie jedno ze zdań jest nadrzędne. A zdanie podrzędne określa zdanie nadrzędne.
    Powodem mojej nieobecności była nagła konieczność wyjazdu do rodziny.Przyszedłem, ponieważ chciałem cię odwiedzić.Powiedz mu, żeby nie przychodził.
  • W zdaniach złożonych współrzędnie żadne ze zdań nie określa drugiego. Takie wypowiedzenie można podzielić na kilka oddzielnych, tak samo ważnych zdań.  
    Michał pisze list do rodziców, a Agata z Rafałem grają w karty.Pójdziemy do kina lub pojedziemy za miasto.
• Zdanie wielokrotnie złożone Zdanie zawierające trzy lub więcej orzeczeń.

W czasie wakacji chodziliśmy do kina, jeździliśmy na wycieczki, graliśmy w szachy, a jak była ładna pogoda, pływaliśmy w pobliskim jeziorze.W pracy odbieram korespondencję, odpisuję na listy, załatwiam sprawy urzędowe, a czasem wyjeżdżam służbowo do Poznania.

O uczuciach:

oczy wyłażą komuś z orbit - ktoś się zdziwił.
włosy komuś stanęły dęba - ktoś się boi.
flaki się w kimś przewracają - ktoś się denerwuje.
żółć kogoś zalewa - ktoś się gniewa.
krew kogoś zalewa - ktoś się wścieka.
kamień spadł komuś z serca - ktoś poczuł wielką ulgę.
w szystko się w kimś gotuje - ktoś jest bardzo zdenerwowany.